دو اتاق در مجاورت هم قرار دارند.هر کدام یک در در دارند ولی هیجکدام پنجره ندارند. درهایشان که بسته باشد درون اتاقها کاملآ تاریک است. در یک اتاق سه چراغ برق به توانهای 100، 110 ، 120 وات دارد و در اتاق دبگر سه کلید برق مثل هم وجود دارد ما نمیدانیم کدام کلید کدام چراغ را روشن میکنیم مثلآ نمیدانیم ایا کلید وسطی مربوط است به چراغ وسطی یا به چراغهای دیگر اما بطور قطع میدانیم که هر کدام از کیلد ها یکی از چراغها را روشن میکند.همچنین ترتیب چراغها را هم نمیدانیم. شما معلوم کنید که هر کلید مربوط به کدام چراغ است. برای اینکار ودر شروع شما باید دراتاق کلیدها باشید و کار را از انجا شروع کنید.شما میتوانید هر چند مرتبه که بخواهید کلیدها را روشن وخاموش کنید. اما شما تنها هستید و نمیتوانید از کسی کمک بگیرید و هیچگونه وسیله ای برقی یا غیر برقی به همراه ندارید و مهمتر از همه انیکه شما حق ندارید بیش از یکبار وارد اتاق چراغها شوید و وقتی که وارد شدید و بیرون امدید، دیگر نمیتوانید مجددا وارد اتاق بشوید.

ابن چیستان را بیل گیتس در سال 2002 طراحی کرد تا از بین 100 مهندس یکی را برای شرکتش انتخاب کند. حال بفرمایید که هر کلید کدام چراغ را روشن می کند؟

 

یکی از کلیدها را روشن کنید و یکی دو دقیقه بعد انرا خاموش نمایید. حالا کلید دیگری را روشن کنید و به اتاق چراغها بروید.چراغی که روشن است مربوط به کلید دوم دو چراغ دیگر را لمس کنید انکه گرم است مربوط به کلید اول و انکه سرد است مربوط است به کلید سوم است

 

اگر شما نتوانستید این معما را حل کنید یقینا به این دلیل بوده است که به فیزیک معما که همانا حرارت تولید شده در چراغها است توجه نداشتید و فکر خود را متمرکز بر تناظر چراغها و کلیدها نمودید، راه حلی که هرگز شما را به جواب نخواهد رساند.